NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG THUỐC CHO TRẺ

THUỐC là sản phẩm có tác dụng phòng và điều trị bệnh (có thể là bệnh Cấp tính hoặc mạn tính) Thuốc là con dao hai lưỡi, nếu chúng ta dùng đúng sẽ đạt hiệu quả mong muốn, nếu dùng sai có thể bệnh không khỏi mà còn có hậu quả khôn lường (tử vong hoặc bị tổn thương các cơ quan không hồi phục).

Vì vậy, trong Nhi Khoa lựa chọn và sử dụng thuốc phải hết sức thận trọng vì sự khác biệt rất lớn giữa cơ thể trẻ em và người trưởng thành vì vậy đáp ứng thuốc cũng rất khác nhau.

Phân loại tuổi của trẻ em trong Nhi Khoa được tính như sau

Sơ sinh thiếu tháng	Sau khi sinh chưa đầy 38 tháng
Sơ sinh đủ tháng	Dưới 1 tháng tuổi
Trẻ 1 năm	Từ 1 tháng đến 12 tháng
Trẻ nhỏ	Từ 1 tuổi đến 6 tuổi
Trẻ lớn	Từ 6 tuổi đến 12 tuỏi
Thanh thiếu niên	Từ 12 tuổi đến 18 tuổi

Cách phân loại này phản ánh sự thay đổi về mặt sinh học qua từng giai đoạn và liên quan đến việc lựa chọn và sử dụng thuốc trong Nhi Khoa.

Các bạn cần nhớ, THUỐC CHỈ CÓ TÁC DỤNG KHI NỐNG ĐỘ THUỐC TRONG MÁU ĐẠT NỒNG ĐỘ ĐIỀU TRỊ.

Các bạn cần làm quen với khái niệm DƯỢC ĐỘNG HỌC CỦA THUỐC

Gồm 4 quá trình (sau khi dùng thuốc cho trẻ có 4 quá trình xảy ra)

Hấp thu vào máu – Phân bố đến các cơ quan, nội tạng – Chuyển hóa ở gan – Thải trừ ra khỏi cơ thể qua đường mồ hôi, tiêu hóa, thận..

Dùng thuốc cho đối tượng trẻ dưới 1 tuổi sẽ có đặc điểm gì.

Vậy chúng ta đang có mấy cách dùng thuốc thông thường

Dùng đường uống là phổ biến nhất: những yếu tố nào ảnh hưởng lượng thuốc ngấm vào máu: PH dạ dày trẻ, Nhu động ruột mạnh hơn bình thường nên không lưu lâu ở ruột non ảnh hưởng đến hấp thu thuốc vào máu; Hệ enzyme phân hủy thuốc chưa hoàn thiện…
Đường tiêm: Hệ cơ bắp của trẻ chưa hoàn thiện, chưa có nhiều mạch máu nuôi cơ do đó hạn chế tiêm bắp vì không biết được chính xác lượng thuốc vào máu mà có thể ảnh hưởng đến sự phát triển sau này. Vì vậy lứa tuổi
Đường qua da cũng cần lưu ý vì khả năng thấm qua da của thuốc mạnh do da mỏng và chưa hoàn thiện nên cũng cần thận trọng vì nó thể tác dụng toàn thân không kiểm soát.

Sau khi thuốc được hâp thu vào máu sẽ phân bố đến các cơ quan, các mô bị tổn thương hoặc ổ nhiễm khuẩn, ở lứa tuổi này các Protein liên kết chưa hoàn thiện nên nồng độ thuốc tự do trong máu cao dễ dẫn đến ngộ độc và tăng độc tính của thuốc.

Sau khi phân bố đến các cơ quan, thuốc được chuyển hóa để thải ra ngoài cơ thể, trong cơ thể chúng ta Gan nó là trung tâm chuyển hóa và khử độc, thuốc sẽ được Gan chuyển hóa để thải ra ngoài. Ở trẻ em dưới 1 tuổi hệ Enzyme chuyển hóa thuốc chưa hoàn thiện nên tốc độ chuyển hóa yếu hơn hẳn so với trẻ trên 1 tuổi dẫn đến lượng máu trong thuốc ở dạng có hoạt tính lâu hơn, cũng gây ngộ độc và tăng độc tính.

Sau khi thuốc được chuyển hóa ở Gan, nó sẽ được đào thải qua Thận là chủ yếu, chức năng Thận của trẻ dưới 1 tuổi yếu hơn hẳn trẻ trên 1 tuổi. Do đó thời gian tồn tại của thuốc trong cơ thể bé kéo dài nên cần lưu ý nguyco quá liều, cần nới rộng khoảng cách đưa thuốc để thận kịp đào thải.

MỘT SỐ ĐƯỜNG ĐƯA THUỐC THƯỜNG DÙNG CHO TRẺ EM

Đường uống: đường dùng phổ biến, dễ thực hiện với hầu hết các đối tượng.
Đặt trực tràng: đây là đường thuận lợi cho trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 3 tuổi
Đường Tiêm: ưu tiên cho trường hợp bệnh nặng, cấp tính và những trường hợp không dùng đường uống được (hôn mê, tắc ruột…)
Đường hô hấp qua dạng khí dung.

SỰ TUÂN THỦ ĐIỀU TRỊ

Với trẻ em dưới 8 tuổi việc dùng thuốc phải thông qua người mẹ hoặc bảo mẫu, vậy phải tuân thủ nghiêm ngặt đơn thuốc và cách sử dụng, đặc biệt thời gian sử dụng.

Làm cho trẻ hiểu tại sao phải dùng thuốc, dùng đúng liều, đúng cách…Để trẻ tự giác thực hiện góp phần nâng cao hiệu quả điều trị.

KẾT LUẬN

Việc dùng thuốc cho trẻ em là một lĩnh vực hết sức khó khăn và cần thận trọng ở mức cao nhất, việc sử dụng thuốc cần tỉ mỉ, kiên trì và chính xác tuyệt đối. Việc lạm dụng thuốc hoặc sử dụng không đúng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng với các di chứng có khi theo suốt cuộc đời trẻ.

Vì vậy phải tuân thủ Nguyên tắc sau.

Chỉ dùng thuốc khi cần thiết
Lựa chọn thuốc phải dựa vào biến đổi Dược Động Học của thuốc với từng giai đoạn của trẻ em.
Tuân thủ phác đồ điều trị

Trong việc sử dụng thuốc thì thuốc phổ biến nhất đối với trẻ thường là kháng sinh. Nguyên tắc sử dụng kháng sinh có điểm gì giống và khác nguyên tắc sử dụng thuốc thông thường. Các bạn có thể tham khảo tại link

Xem thêm: Thuốc ho Pulmorest có tốt không?